donderdag 13 oktober 2011

Noord Zuid West Oost

"Hoe komt ie eigenlijk te hangen?", vroeg een vriend van me, "zoals het eiland in het echt ligt, neem ik aan?"
Ik had er nog geen moment over nagedacht. Michel de Vaan had al genoemd dat de kaart zo'n beetje Noord-Zuid zou komen te hangen, zoals het eiland ligt.
"Dan moet je de andere kant van het frame bekleden", ging mijn vriend verder.
De andere kant bekleden, hoe bedoelde ie dat?
Hij legde uit: als je de kaart hangt zoals het eiland in het echt ligt, dan moet de kaart in spiegelbeeld gemaakt worden.
 
 Spiegelbeeld.

Het heeft me heel wat hersenkraken gekost en heb vele malen de stafkaart boven mijn hoofd gehouden, voordat ik begreep wat hij bedoelde.
Het zit zo:
Als je de nieuwbouw van het museum binnenloopt dan ligt links van je de haven van Oudeschild en en ver rechts van je de duinen en het strand. Zo'n 20 kilometer achter je ligt de vuurtoren, en de boot enkele kilometers voor je. Als je de kaart dus zo in het museum op zou willen hangen, als het eiland in het echt ligt, zou ik 'm inderdaad in spiegelbeeld moeten maken.


Noord is Oost, Zuid is West.

Ik legde het voor aan Michel de Vaan, de man die het heeft bedacht een kaart onder het plafond in het museum te hangen. Hij kon mijn verhaal volgen en wilde er even over nadenken.
Hij belde snel terug met de boodschap de kaart niet in spiegelbeeld te maken. Na overlg met enkele van zijn collega's was hij tot de conclusie gekomen dat een kaart in spiegelbeeld te veel verwarring zou brengen. En de basisgedachte achter de kaart was juist herkenning en de mogelijkheid tot orientatie voor de bezoekers van het museum.
Voor mij betekende dit besluit minder en makkelijker werk; ik kon mijn tekeningen zoals ik ze gemaakt had handhaven. En ik hoefde niet in spiegelbeeld te denken, wat best lastig kan zijn.

Noord is West, Zuid is Oost

Mijn vriend had er meer moeite mee. Hij is gewend op eindeloze zeeen te varen en kaarten te gebruiken om te bepalen waar op de aardbol hij zich bevindt. Daar is een kaart tenslotte voor, en dan moet het noorden van de kaart op het echte noorden liggen, het oosten van de kaart op het echte oosten enzovoorts. Anders heb je er niets aan en weet je nog niet waar je bent.
Als je het zo bekijkt is het logisch de kaart te hangen zoals het eiland ligt, maar dat zou dan weer inhouden dat de kaart in spiegelbeeld gemaakt zou moeten worden. En een kaart in spiegelbeeld is nou net weer niet logisch als je wilt dat mensen dingen herkennen en zich willen orienteren. Kunt u het nog volgen?


Noord Oost Zuid West
Dus nu gaat de kaart Noord-Zuid hangen, zoals het eiland ligt, en Oost en West gedraaid, dus Oost wordt West en West wordt Oost.  Logisch toch?

In de krant

Afgelopen vrijdag, 7 oktober, op de voorpagina van de Texelse Courant:


Op de foto, links met de klok mee: Grietje Trap, Tiny Drijver, Wim Bos, Cynthia Winckelman, Ineke Gieles, Lies Breemer en ik.

'Beter kan niet', was de reactie van mijn 95 jaar oude vader.