Op de voorpagina

Texelse Courant vrijdag 2 maart:

Texel dit weekend 2 maart:

Land de lucht in.

Zaterdag opladen:
Peter Drijver en Sijbrand Dros komen met een containerwagen van Werner Dros de schuur binnenrijden om de zeven delen die 'Tessels Lant' vormen in op te laden. Werner voegt zich bij het gezelschap en efficient samenwerkend is de wagen verassend snel geladen.

Opladen op de Rozendijk.

Peter en Werner met het zuidelijk duingebied.

Zondag op transport:

Vlnr: Biem, Sijbrand, ik, Hans en Jet.

           

We zijn mooi op tijd om de laatste bezoekers van het museum de tent uit te jagen, door de tafels en stoelen aan de kant te zetten om ruimte te maken voor ' Tessels Lant'.  

'We' zijn Jet  Drijver, Hans Witte, Wim Bos, Biem Vlaming en ik.

Om kwart voor vijf arriveerd de wagen met Sijbrand achter het stuur, die hij handig voor het museum parkeert. Met z'n allen halen we het werk de container uit en dragen het 't museum in.

 

En dan is het nog even buffelen. De dorpen, de vuurtoren en de molen van het Noorden moeten nog op het werk gemonteerd worden. Het zijn de kwetsbaarste delen, vandaar dat we ze pas na het transport op het werk wilden zetten.

Het is eigenlijk heel speciaal en ook heel knus, om after hours in een museum met een fijn clubje mensen aan het werk te zijn. 
En ja, ook deze klus onderschat ik weer; tegen half twaalf s'nachts gaan Jet en ik als laatsten huiswaarts.


Maandag ophangen. 

Zo'n tien mannen, twee vrouwen, vier steigers en drie trappen staan s'morgens om 8 uur paraat om het 'lant' de lucht in te krijgen.

Jaap-Kees, Willem, Wim Bos en Timon

Zes stoere kerels tillen een stoer breiwerkje op.

Inhaken

En nog meer inhaken.

Om drie uur s'middags hangt  ' Tessels Lant' op de plek waar ie voor gemaakt is!

Naam.

' De Kaart van Texel'.... onder het werken door heb ik met een aantal mensen zitten brainstormen over een andere titel voor het werk, iets wat meer de lading zou dekken.
We zijn er uit gekomen: 'Tessels Lant' is het geworden!


Grappig genoeg werd zo'n beetje tegelijkertijd de nieuwe naam van het Maritiem en Juttersmuseum bekend: ' Kaap Skil'  heet het museum vanaf nu.

Klaar.
Tja, en dan, toch wel opeens, is het werk klaar....
een mooi moment om de mensen die er aan meegewerkt hebben voor de laatste keer in de schuur uit te nodigen om het resultaat te komen bekijken.
De zeven delen die 'Tessels Lant' vormen hadden we hiertoe op de grond uitgelegd. Voor mij een mooie gelegenheid om uit te zoeken hoe ik de verschillen in hoogte van de delen nu precies wilde hebben. 
Bakstenen bleken een ideale maatgever: de polders plat op de rond, het oude land op platte baksteken, de duinen op bakstenen op z'n kant.

Hoogte verschillen ter hoogte van Den Hoorn.

Ook een mooie gelegenheid voor de mannen om alle koppen betreffende het transport en het ophangen een kant op te krijgen. 

Willem, Biem en Werner bespreken het transport en ophangen.

'Tessels Lant'

De laatste loodjes.

Het bos va zeewier moest ook nog op het frame genaaid worden. Best lastig, want ondanks de lak die er dubbel dik op zat, is het toch nog steeds  kwetsbaar.

Jet ging op zoek naar een oplossing hoe dit aan te pakken en kwam op het idee het stuk frame waar het bos op moest op te hangen, zodat het zeewier niet kapot zou pletten door het tegen een muur aan te zetten. 
Dus gooiden we het frame rond De Koog in de touwen, het werkte prima!

Het bos wordt op het frame gemonteerd.

Wel apart hoe zo op het einde er toch nog snel een paar essentiële veranderingen doorgevoerd werden:

de vuurtoren is rood geschilderd, 
de zanddijk helemaal 'kaal' gemaakt zodat het een strakke lijn wordt,
bij de Witte Hoek is een donker stuk duin lichter gemaakt, 
de wezenputten zijn van vilt in plaats van spiegel gemaakt.

Snelle, effectieve wijzigingen.

Het vliegveld maakte me niet blij. Niet dat ik niet van vliegen hou, in tegendeel zelfs, maar op de Kaart bleef het, zelfs na 3 keer overbreien een wat raadselachtig, bobbelig stukje breiwerk.
Grietje Trap was het ook opgevallen en merkte op: "het moet juist de gladste plek zijn in Eierland, maar het is de hobbeligste". Ik was het helemaal met haar eens, ik had echter geen idee hoe het anders zou moeten.

Hobbelig vliegveld

Ook Jet was het met de opmerking van Grietje eens, en besloot een avondje thuis te gaan experimenteren met landingsbanen en breien enzo. De volgende ochtend kwam ze met een nieuw vliegveld aanzetten: ze had alleen de landingsbanen gebreid, in 'gladde' tricotsteek. Dat nodigde uit tot vliegen!

Jet naait haar vliegveld op Eierland.

Een frame voor het frame.

Maar ja, hoe hang je zo'n groot werk nu eigenlijk onder een plafond op?
Willem van Heeringen, opzichter van de bouw van de entreehal, had zijn gedachten hierover laten gaan en stapte op een dag samen met Rob Bakker, lasser van beroep, de schuur in. Gewapend met lange latten hout.
De latten pasten ze op het frame van de Kaart, zo, dat het een mal werd voor een frame dat Rob van ijzer in elkaar zou lassen. Dit ijzeren frame, met  gaten erin om haken in te haken, zou hij onder het plafond in het museum  hangen. Met plafondhaken zou de Kaart aan dit frame komen te hangen.

Rob en Willem maken de mal voor het frame.

Het gelaste frame in het museum

Nu moesten wij weer referentiepunten van dit gelaste frame op 'ons' frame (van de Kaart) zien te krijgen, zodat we uit konden puzzelen waar de hangpunten zouden zitten.
Dus ging de houten mal weer terug naar de schuur om nogmaals op ons frame gelegd te worden, zodat we het daarop konden aftekenen.

Houten mal van het frame op het frame om af te tekenen.

Suus Cornelissen, die voor de tweede keer een paar daagjes overkwam uit Amsterdam om te helpen, was bezig de straten op de dorpen lijmen, maar wilde dit werk wel even onderbreken om de mal van het frame op het frame van de Kaart af te tekenen.

Suus tekent de mal van het frame af op het frame.

Een precisie werkje, ijzer en hout geven nu eenmaal niet mee.

Meer opstekers.

Regisseren en coachen.
'Moet dat nou echt?' is de reactie van Ina Schrama, als ik vertel dat ik haar ook op de blog wil zetten. Ina en ik zijn achternichten en vriendinnen vanaf onze vroege jeugd. 
Ina weet anderen prachtig in het licht te zetten; al jarenlang regisseert ze amateur toneelspelers naar mooie voorstellingen toe. De laatste editie van het historisch spel van Oosterend Present, een door Ina geschreven verhaal over de Tweede Wereldoorlog, heeft ze ook geregisseerd. Grietje Trap, een van de ongeveer tweehonderdvijftig (!) spelers, verzuchtte: Ina heeft het voor elkaar gekregen dat ik de bevrijding nog een keer heb mogen beleven, zo intens, zo echt, ongelooflijk!  
Als het licht echter op Ina zelf gericht is, reageert ze bescheiden.

Ina aan het opsteken van het oude land.

In verschillende fasen van de Kaart kwam ze de schuur binnenwandelen om een bijdrage te leveren: het aan elkaar naaien van de grote lappen stramien, het doorsteken van de bos-bodem op het stramien, het aan elkaar punchen van de lappen vilt voor de duinen, en nu het opsteken van het oude land op het frame.
En toen ik zelf wat richting kon gebruiken in de complexiteit van dit hele maak-proces heeft Ina me gecoached. Ze heeft namelijk recentelijk een 4-jarige opleiding tot transpersoonlijke NLP coach afgerond en wil wat ze geleerd heeft graag in praktijk brengen. Hiertoe is ze ook bezig een website te ontwikkelen waarin ze haar kwaliteiten als coach kenbaar gaat maken.

Vlnr: Ed, Tineke, Jet. Daarachter: links Eierland/Waalenburg, rechts het oude land.

Computeren en handwerken.
Mijn neef Ed, die in november al een keer uit Amsterdam was overgekomen om het stramien groen te schilderen en de dijken te lijmen, wilde ook helpen bij het opsteken van het werk op het frame.
Ed weet van computers en programmeren. Dat is wat ie graag doet, daar is ie goed in.
Hij is echter niet voor een gat te vangen. Enkele jaren geleden hebben wij samen, in de winter, onder 'primitieve omstandigheden' in een prachtig, oud, wat vervallen huis in de Spaanse Pyreneen vrienden geholpen dit huis op te knappen. Het was een bijzondere ervaring, soms koud, maar ook heel gezellig en warm.
Ik moest aan die ervaring denken toen Ed weer op Texel zou komen. Door de vorst had ik het water in de stacaravan waar ik tijdelijk woon, en Ed zou komen te logeren, afgesloten. Dat maakte de omstandigheden 'primitief'. En ja, het was koud, maar de kachel snorde en het was warm en gezellig.
Drie dagen lang was Ed even computerprogrammeur-af en handwerker-aan. 
Het riep beelden bij me op van tapijt-knopers uit andere landen....

Ed steekt Waalenburg vast op het frame.

Tiny en Lies werken aan het oude land.

Opsteken.

Een paar dagen geleden bloeiden er nog vrolijk gele krokussen in de berm van de Rozendijk, vanmorgen was daar niets meer van de bekennen, de wereld was wit.

Witte Tesselaars 

In de schuur is het behaaglijk dankzij een half uur stoken met het op petroleum werkende warmtekanon van Werner Dros, opgevolgd door de op flessengas werkende terrasverwarming van Siem Zijm van Tentorent.

Tineke Roeper stapt warm gekleed de schuur binnen.

Afgelopen zomer heeft ze, samen met haar schoonzus Nieteke Roeper, vele kilo's bladeren geplukt en de 19 kilo gesponnen wol geverfd. In de herfst is ze vanuit de schuur met rollen stramien onder haar arm naar huis gegaan om daar de breisels op te naaien. 

Ook nu, op deze winterse dag, is van de partij en stapt energiek de schuur weer binnen om aan de slag te gaan met het opsteken van het stramien op de  ijzeren frames.

Tineke zet het oude land met tye-ribs vast op het frame 

Jet Drijver komt ook warm gekleed binnen. Ze weet inmiddels wat ze kan verwachten, het is  de vierde dag dag ze komt helpen met opsteken.

Jet is sinds twee weken bij het project betrokken. Van mijn zus Frieda had ik gehoord dat Jet geïnteresseerd was en wel wat wilde doen, als ik haar hulp kon gebruiken. 

Nu had ik via de tam-tam al vernomen dat Jet heel handig is met naald en draad, ik dacht haar hulp dus goed te kunnen gebruiken.

Toen ik Jet vroeg hoe ze wist van het project, zei ze: " van de tv". 

Ze had het stukje op RTV Noord Holland gezien, en het leek haar leuk om een bijdrage te leveren. En zo dus, dankzij de tv, is Jet erbij gekomen.

Jaren geleden heeft ze een opleiding interieur-inrichting gedaan, waar ze ook heeft leren stofferen. En dat bleek in dit werk reuze handig: Jet is  erg goed in het omslaan en vooral vastzetten van de randen. Met de ik-en jij steek, vertelde ze me, of eigenlijk  een soort 'Jet-variatie' hiervan.

Jet is bezig met de duinen-partij, en komt hierin soms wel heel dikke stukken vilt tegen die omgeslagen en vast gezet moeten worden. Handigheid maar ook kracht is hiervoor nodig, en dat heeft ze gelukkig allebei.

Jet met de streng bardour garen, gedoneerd door de Bolder.

Gisteren is ze langs de stoffeerderij van de Bolder gegaan. Ze wist van speciaal garen dat goed kon werken in deze klus, en dacht dat ze dat daar kon halen. 

Kees Koopman van de Bolder vertelde haar dat ze het niet meer gebruikten, maar dat ze nog wel een streng van dat ' bardour garen' hadden liggen. Ze mocht het wel meenemen! 

En zo is Jet nu in de schuur met bardour garen van de Bolder de duinen van de Kaart aan het vastzetten.

Vorige week is de laatste grote klus, het opsteken op het ijzeren frame, van start gegaan.

En, vele handen maken ook hier weer licht werk!

Mijn zus Ingrid kwam voor een paar dagen logeren en heeft zich over de polder Het Noorden ontfermd. Die staat nu klaar en ingepakt te wachten op transport naar het museum.

Ingrid werkt aan polder Het Noorden

Grietje Trap, Tiny Drijver en Lies Bremer waren ook weer van de partij!

Grietje Trap en Tiny Drijver bij de Horsmeertjes.

Lies ter hoogte van de Muy.

Mijn nicht  Nelly Philipse vertelde me dat ze heel onhandig is met naald en draad. Na een bezoek met een paar vriendinnen in de schuur werd ze enthousiast en wilde ze het toch proberen. Blijkt toch dat ze minder onhandig is dan ze dacht...

Nelly steekt de Slufter op het frame.

Duinen en recreatiegebieden van vilt.

De duinen wilde ik er 'natuurlijk' uit laten zien. Van wol gemaakt, rechtstreeks van het schaap, ongeverfd, puur natuur. Vilt dus.

Rebecca Geskus bij haar kaard machine.

Om dit voor elkaar te krijgen kwam ik bij Rebecca Geskus terecht. 
Rebecca is beeldend kunstenaar en maakt vilt. Van op Texel grazende schapen.

Vilt atelier, in de 'stoffen worsten' zitten geschoren schapenvachten.

In drie jaar tijd heeft ze zich gespecialiseerd in vilten, en een heuse studie gemaakt van de verschillende schapenrassen die op Texel grazen. Vooral hoe de wol van de verschillende rassen vilt.
Vreemd genoeg is ons 'eigen' schaap, de Tesselaar, niet geschikt om vilt van te maken. Dat komt omdat het geen goed 'klit-eigenschappen' heeft, en dat is wat je nu net nodig hebt om goed vilt te kunnen maken. Het blijft een beetje los, en is daardoor juist weer heel erg geschikt voor dekbed-vulling. Want die moet tenslotte los en luchtig zijn. En daar is een bedrijf in Oudeschild nu net weer heel bekend mee geworden.
Als de Tesselaar gecombineerd wordt met een andere wol, dan valt er wel mee te vilten.
En zo is het gegaan.


Voor de duinen heeft Rebecca als basis vachten van Drentse Heideschapen gebruikt, die ze afgelopen zomer bij Van Zuilekom van schapenboerderij Klein Zeeland in het Noorden speciaal voor deze klus heeft kunnen reserveren.
In combinatie met het Drents Heideschaap heeft ze onder andere ook wol van de blauwe Tesselaar gebuik. In de Slufter kan je dat goed zien, de donkere lijnen zijn van de blauwe Tesselaar.

De Slufter wordt door mij in vorm gebracht.

Rebecca heeft haar atelier ook aan de Rozendijk, pal tegenover de schuur waar ik zit, dus dat is handig heen en weer lopen.
En we lopen wat heen en weer, met grote lappen vilt, van haar atelier naar de schuur, die ik dan weer rangschik en pasklaar maak zodat het uiteindelijk oude duinen, jonge duinen, de Slufter, het gebied rond de Geul en de Horsmeertjes, en het witte strand wordt. Of de fantasie die richting in probeer te prikkelen, eigenlijk.


Voor de blanke toppen der duinen heb ik een donkere variatie bedacht: stukjes vegetarische vachten. Dit is een speciaal product van Rebecca: een geschoren vacht vilt ze vast op een ondergrond van een lap vilt. Het schaap hoeft dus niet dood om een warm vloerkleed te krijgen.
En op deze manier kun je ieder jaar een vacht van hetzelfde schaap maken!
Rebecca geeft er workshops in. Op www.texelsvilt.nl vindt u meer hierover.

Duinen in wording met stukjes vachtvilt.

Bij het aan elkaar punchen (naaldvilten) en op stramien naaien van de lappen vilt wordt ik geholpen door Els Drijver en Ina Schrama. Ze weten van vilt, van de hoed en de rand, ze maken allebei hoeden.

Els Drijver en Ina Schrama bereiden het stramien voor.

Ina en Els aan het punchen

Er is meer gepunched, en wel met een machine die we mochten lenen van De Witte Engel.
Aanvankelijk was het de bedoeling de lappen duin ermee aan elkaar te punchen, maar dat bleek wat te grof voor de machine.
Voor het delicatere werk, de plattegronden van de recreatiegebieden, bleek de machine uitermate geschikt. Rebecca ging er meteen enthousiast mee experimenteren.

Rebecca achter de punchmachine.

Punchproef: recreatiegebieden in t Gerritsland.

Vier keer bezoek

Jong bezoek
Rebecca Geskus, die inmiddels bezig is de duinen voor de Kaart te vilten, had een leuke club middelbare scholieren op bezoek. In het kader van hun opleiding konden ze punten scoren door meer te weten te komen over vilten, en zo kwamen ze bij Rebecca terecht.


En omdat Rebecca heel enthousiast is over de Kaart, leek het haar een leuk idee de scholieren ook de Kaart te laten bekijken. Konden ze meteen zien hoe duinen van vilt eruit zien.
Ik vond het ook een leuk idee, en aangezien het atelier van Rebecca tegenover de schuur ligt, was het een fluitje van een cent om het te realiseren. Een kwestie van de weg over steken en de schuur in duiken.

En voor je het weet vertel je over spinnen, hoe dat nou eigenlijk gaat, en leg je uit waarom Zuid Eierland en de huizen bij het Horntje er niet op staan. Deel je je plan over hoe het naar het museum vervoerd gaat worden en leg je uit hoe je denkt dat het ophangen zal gaan.
Ik voelde me helemaal een beetje docent.




Brandpreventie
Tja, dat moest ook nog gebeuren. Een brandwerend middel op de Kaart, orders van de brandweer. 
Een bedrijf uit Harderwijk stuurde ene Jan met spuit en al naar Texel om de klus te klaren.
Het was zo gepiept: binnen anderhalf uur zat het er op. 

Onderkant

Bovenkant

Met een dagje drogen zou het klaar moeten zijn, maar dat bleek anders.


Uit Amsterdam
Suus Cornelissen, een vriendin van mij uit Amsterdam, was overgekomen om een paar daagjes te helpen met het opsteken van de lappen breisels en vilt op het ijzeren frame. Daar konden we nog niet aan beginnen, omdat het werk nog steeds niet droog was. 
Gewapend met haarföhn en elektrisch kacheltje ging Suus dit euvel tel lijf.

Suus is polder Eierland aan het drogen

Nieuwjaarsbijeenkomst
Veel breisters, spinsters en naaisters hadden de Kaart al een tijd niet gezien en waren nieuwsgierig hoe het er bij stond. Ze kwamen met velen kijken.

Vlnr:Bertha, Tiny, Nel, Riek, Wil en Tineke, ter hoogte van De Koog.

Vlnr: Wil, Tineke en Christine bij de noordpunt van het eiland.

En daarna de weg oversteken, waar in het atelier van Rebecca Geskus hapjes en drankjes klaar stonden.

Vlnr: Jet, Ditte, Dora, Ineke.

Vlnr: Ineke, Grietje, Christine.

                                                    Een gezellige en inspirerende start voor 2012!